maandag 24 maart 2014

Help, een gluut!

Stoppen met brood eten vond ik het lastigste aspect van het aanpassen van mijn voedingspatroon. Ik vind brood namelijk Heel Erg Lekker. Bijkomende voordelen zijn dat het niet duur is, overal te krijgen is en snel klaar te maken is. Dat brood helemaal niet zo gezond zou zijn, kwam eigenlijk niet in me op. Tot ik me er in ging verdiepen. Waaaaaatttt???? Brood ongezond???? Maar het voedingscentrum zegt toch dat we juist brood moeten eten omdat het vezels, vitaminen en mineralen (kennen jullie hem nog ;-) ) bevat? En veel energie levert? Ja, dat zeggen ze. Maar dan blijkt deze (en waarschijnlijk niet alleen deze) aanbeveling van het voedingscentrum helemaal niet zo wetenschappelijk onderbouwd. Zo las ik dit weekend: 'De Schijf van Vijf is gericht op de gemiddelde Nederlander. Die eet nou eenmaal twee keer per dag brood. We (= het voedingscentrum) doen die aanbeveling dus omdat het aansluit bij hoe veel mensen toch al eten.' Ehhh...ja. En dat is dus meteen het probleem, want het is natuurlijk niet zo dat brood eten per se goed voor je is omdat we het veel eten ;-)...

Wat is dan het probleem met brood? In mijn geval zijn dat de gluten, een stofje dat in de granen voorkomt waarvan brood is gemaakt. Gluten kunnen schadelijk zijn voor je darmen, doordat ze ervoor kunnen zorgen dat in het darmweefsel een soort openingetjes ontstaan. Hierdoor kunnen allerlei stoffen die normaal niet bedoeld zijn om de darmwand te passeren, in het lichaam terecht komen. Dit fenomeen wordt ook wel "lekke darm" genoemd. Het gevolg is dat het immuunsysteem aanslaat om deze stoffen op te ruimen. Zodra het immuunsysteem gaat reageren, geeft dat ontstekingsreacties in het lichaam. Dat is op zich goed, want die ontstekingsreacties zorgen ervoor dat deze stoffen worden opgeruimd. Hoe meer van deze stoffen er echter door de darm lekken, hoe ernstiger de ontstekingsreacties worden. Uiteindelijk kan het immuunsysteem hierdoor overdreven gaan reageren en zelfs gezond weefsel gaan aanvallen, waardoor spontaan ook op andere plaatsen ontstekingen ontstaan, denk aan eczeem op de huid of migraines. Een lekke darm kan zich heel langzaam ontwikkelen; het kan zelfs jaren duren eer dit klachten geeft. En dan zijn het vaak zelfs klachten die je helemaal niet meteen linkt aan je darmen, zoals eczeem, vermoeidheid of hoofdpijn. Uiteindelijk kan een lekke darm aan de basis liggen van een heel scala aan gezondheidsissues. Alle reden dus om te voorkomen dat het zover komt! Bij mij was het helaas al te laat. Het goede nieuws is dat de darm zich kan herstellen. Inderdaad, onder andere door het volledig vermijden van gluten. En het aanhouden van een verder zo optimaal mogelijk voedingspatroon dat de darmen zo min mogelijk belast en juist van goede stoffen voorziet. Het heeft tijd nodig, en het gaat soms met vallen en opstaan (want niet alleen voeding, maar ook stress en slaapgebrek hebben invloed op je darmen. Had ik het daar al eens over gehad, over mijn slaaptekort ;-)?) maar we komen er wel! Door welke producten vervang je dan je dagelijkse boterham? (H)eerlijke groenten en fruit, om maar eens wat te noemen, in combinatie met (h)eerlijk (biologisch) vlees, vis, kip of ei. Bijkomend voordeel: die bevatten veel meer vezels, vitaminen, mineralen en andere voedingsstoffen dan brood. En minder koolhydraten ;-).

Ps. In mijn vorige post kon je lezen wat ik eet in plaats van brood. Op Facebook (www.facebook.com/heerlijkovereten) en Pinterest (www.pinterest.com/femkevandoesbur) plaats ik regelmatig verwijzingen naar recepten. Kom eens een kijkje nemen!

zondag 16 maart 2014

Het hoe

In mijn vorige bericht ging ik in op het waarom. Eigenlijk ben ik daar nog lang niet over uitgesproken :-), want er zijn een heleboel meer "daaroms"  dan ik heb genoemd. Maar naar aanleiding van een lezersvraag eerst maar even een uitstapje naar het hoe. Hoe pas je je eetpatroon aan? Of liever gezegd, hoe heb ik dat gedaan? En hoe ziet dat er dan uit? Ik ben niet erg van ik-zal-het-mezelf-eens-makkelijk-maken, en ook niet van halve maatregelen. Dus ik ging er cold turkey vol in, op een mooie dag in augustus. Aanvankelijk volgens het Paleo- / oergondisch-principe (WAT?? om kort te gaan: eten als een oermens, namelijk pure en onbewerkte voedingsmiddelen (die je zelf natuurlijk wel bewerkt tot iets lekkers)), later met toevoeging van een aantal voedingsmiddelen die niet per se Paleo waren, en op dit moment terug naar een heel strikte versie van Paleo: het Auto Immuun Protocol (AIP). In een later blog kom ik uitgebreid terug op wat de principes van deze eet- en leefstijl zijn en welke ik al dan niet toepas en waarom. 
Maar, terug naar mijn sprong in het diepe. Die begon goed, want ik bleek op dag 1 niet eens een ontbijt te kunnen maken dat aan de "regels" voldeed. Dus na dochterlief afgezet te hebben bij de spelweek, eerst maar eens naar de supermarkt getogen (met een lijstje, dat dan weer wel). Dat ontbijt, dat bleef wel de lastigste maaltijd van de dag. Iedereen met kinderen weet wel hoe een gemiddelde ochtend verloopt en hoeveel tijd je hebt om zelf een ontbijtje weg te werken (tenzij je een half uur eerder opstaat dan de kinderen, wat in mijn geval volstrekt niet haalbaar is gelet op een slaapgebrek van drie jaar waarbij ieder (half) uurtje slaap belangrijker is dan wat-ook-ter-wereld). Ik heb een tijdje geleefd op fruit met een zelfgemaakte notenmuesli; snel en erg lekker maar vulde voor geen meter. Dus kon ik om 9.00 u, na het wegbrengen van kind 1 en 2, nog een keer ontbijten. Smoothies heb ik geprobeerd als ontbijt, maar daar werd ik erg misselijk van op de nuchtere maag. Ook geen fijne manier om je ochtend te beginnen. Uiteindelijk kwam ik uit bij havermoutpap. Dat leek een heel fijne oplossing nadat ik eraan gewend was (en ja ik heb er echt aan moeten wennen, aan de smaak, maar ik zag echt geen andere oplossing) en het lekker begon te vinden (ja echt!!! maar dan wel met appels, rozijnen en kaneel erdoor ;-) ); het vult supergoed en je kunt er echt een aantal uren op vooruit. In het AIP is helaas geen plaats voor havermout en ook niet voor de amandelmelk waarmee ik het klaarmaakte. Dus moest het ontbijt wederom aangepast: ik eet nu een pap van banaan, kokosmelk, appel,  wat gedroogd fruit en kaneel die op zich heel lekker is, maar net niet genoeg vult. Ik ben dus weer op zoek naar een alternatief...maar voor de time being is het oke. 
Lunch was een minder ingrijpende aanpassing. Goed, geen brood meer, maar er waren voldoende aantrekkelijke alternatieven in de vorm van soep, salades, omeletten, lekker opgebakken leftovers van het avondeten, of een snel bij elkaar in de pan gebakken mix van kip met groenten, al dan niet nog vergezeld van een smoothie. Dat kwam dus wel goed en is nog steeds prima (alhoewel inmiddels geen omeletten meer want geen plaats voor ei in het AIP). Het enige ding was dat het nogal wat minder snel klaar te maken is dan een lunch die uit boterhammen bestaat. Meestal bereid ik voor de tussen-de-middag-spits de lunch zover mogelijk voor, zodat ik met de kids samen kan eten. Lukt dat niet, dan stel ik mijn eigen lunch uit tot nadat de oudste weer naar school is. 
En dan het avondeten...dat was ook even wennen. Geen aardappelen, rijst en pasta's meer. En geen potjes pakjes en zakjes meer. Voor iemand wier avondmaaltijden vrijwel uitsluitend uit potjes, pakjes en zakjes bestonden, aangevuld met aardappelen, rijst of pasta, best een grote omschakeling ;-). Het kwam vooral neer op veel recepten verzamelen. Die zijn er plenty op het web, dus uiteindelijk heb ik daar redelijk snel mijn weg in gevonden. Aardappelen vervang ik door zoete aardappelen (die wel zo heten, maar geen aardappel zijn), rijst eten we af en toe en pasta eet ik zelf niet meer, maar zo nu en dan maak ik voor de rest van de familie op verzoek een lekkere pan pasta. Ook voor het avondeten gold overigens dat het nogal wat minder snel op tafel staat als je alles vers moet snijden en bereiden. Maar ook dat wende en aangezien we nu eigenlijk ook echt veel lekkerder en gevarieerder eten, was die concessie graag gedaan ;-).
Oh ja, en voor de lekkere trek tussendoor was daar fruit, zelfgebakken amandelcake, zelfgebakken koekjes,  rijstwafels of pure chocola (78 of 80 % cacao). Was, want het meeste (alles excl. het fruit eigenlijk) is helaas niet meer onder het regime van het AIP (dat was even afkicken, ja. Vooral van de chocola ;-)).
Valt mee toch? Na het eerste begin, want alle begin is moeilijk, went het redelijk snel. Al is het soms nog steeds lastig als ik de kinderen sta te voorzien van heerlijk geroosterde boterhammetjes. Maar ik weet waar ik het voor doe, dat scheelt.
Oh ja, en hoe het in mijn sociale leven past? Tsja, geen koekjes meer bij de koffie of thee, maar daar is nog wel overheen te komen ;-). Eigenlijk ondervind ik er geen hinder van. De restaurants waar ik tot op heden ben geweest, weten prima rekening te houden met glutenvrij. Want daar houd ik altijd aan vast. Voor de rest....wil ik ook gewoon lekker leven. En voor alles is een uitzondering, toch...?

maandag 10 maart 2014

Het waarom

Waarom ik mijn voedingspatroon heb aangepast, hebben jullie al kunnen lezen. Waarom ik dit graag met jullie deel, is dat ik er van overtuigd ben dat er heel veel meer mensen zijn die baat kunnen hebben bij aanpassing van hun voeding, maar simpelweg niet weten welke effecten het kan hebben of niet weten waar te beginnen. Ookal heb je geen "last" van een standaard Nederlands eetpatroon (en daarmee bedoel ik: brood, ontbijtgranen, zuivel, tussendoortjes als ontbijtkoek en "verantwoorde" koekrepen, aardappels/rijst/pasta bij de avondmaaltijd), dan nog is er winst te behalen (echt? ja echt!). Toen ik net op de gezonde tour ging, was dat vooral in een poging mijn gezondheidsklachten te verbeteren. Eenmaal op weg, merkte ik dat het niet alleen een gunstig effect had op onder andere darmen, eczeem en hoofdpijn, maar dat ik er ook veel, echt heel veel, meer energie door kreeg. Waar de nachten onveranderd te kort bleven, kon ik de dagen die volgden op die nachten veel beter handelen. Ik was gewoon echt minder moe. Ik merkte dat ik ook kwalitatief beter ging slapen; de minimaal twee keer ik-word-wakker-en moet-plassen (en dat was dan als ik niet zwanger was; kan je nagaan hoe vaak ik er toen uit moest ;-)) en het zomaar wakker liggen van wie-weet-wat verdwenen. Om plaats te maken voor aaneengesloten uren zoete slaap. Oké, nog veel te weinig uren naar mijn zin, maar dat heeft een (of eigenlijk twee) andere externe oorza(a)k(en). In de vorm van twee schatjes van kinderen die lang niet zo fan zijn van slapen als ik. Waardoor dan toch meer energie? Een van de oorzaken was, gek genoeg, het vervangen van zetmeelrijke (koolhydraatrijke) producten als brood, aardappel, rijst, pasta en koekjes door minder koolhydraatrijke producten als groenten en fruit. Koolhydraten in de vorm van suiker en zetmeel (dat ook een vorm van suiker is) worden in je lichaam snel omgezet in glucose en veroorzaken daardoor pieken en dalen in de bloedsuikerspiegel (oorzaak van de welbekende bekende after-lunch- en after-dinner-dip), waardoor je meer behoefte krijgt aan energie en dus eten. Koolhydraten uit groenten en fruit daarentegen worden veel langzamer opgenomen door het lichaam, dankzij de grote hoeveelheid vezels, en zorgen daardoor voor een veel meer stabiele energietoevoer. Uiteindelijk was het voor mij de combinatie van het elimineren van suikers (zowel "gewone" suiker als grote hoeveelheden zetmeel), zuivel, gluten (die in de veel graanproducten zitten) en toevoegingen (chemische stofjes) waardoor ik meer energie over hield. Fijn, want zo ontstond ruimte voor andere dingen. Zoals een blog opzetten :-). Nu denk je vast: dat is leuk, meer energie, maar al die lekkere dingen niet meer eten...mij een te grote opgave. Nou, dat vond ik ook. In het begin. Tot ik de effecten bemerkte. En dan wordt het ineens te doen. En je wordt er handiger in, na verloop van tijd. Het went dus. Echt!

vrijdag 7 maart 2014

Hallo wereld!

Het moment van de waarheid is daar: mijn blog ziet het levenslicht! Even voorstellen: ik ben Femke. Trotse moeder van drie (soms ;-)) schatjes van kinderen: twee dochters van zeven en één en een zoon van (bijna) drie. Echtgenote van de vader van mijn kinderen. Werkneemster in sluimerstand, want ik geniet op dit moment een jaar ouderschapsverlof. Herstellende van een aantal gezondheidsissues waar ik van kind af aan al mee kamp. Die met symptoombestrijding redelijk, maar niet altijd, onder controle te houden waren, maar die nu, dankzij aanpassing van mijn eetpatroon, langzaam aan het verdwijnen zijn. Zonder smeersels en pilletjes, gewoon dankzij het uitsluiten of juist innemen van bepaalde voedingsmiddelen. Nou ja, "gewoon"; het kostte me op zijn zachtst gezegd enige moeite om mijn eetpatroon te veranderen. Maar de aanhouder wint en mijn geduld werd beloond! Voor mezelf heb ik nu een redelijke routine gevonden in wat en hoe ik eet. Nu nog voor de kinderen; zoeken jullie met mij mee?

Het ontstaan van deze blog komt niet uit de lucht vallen. Tussen twee zwangerschappen door kwam ik onder behandeling van een osteopaat. Zij was het die mij uiteindelijk wees op het effect van voeding op onze gezondheid en mij op het spoor zette van aanpassing van mijn voedingspatroon; daar ben ik haar nog steeds heel dankbaar voor. Na onze zomervakantie 2013 besloot ik dat het moment daar was. Ik ging de rest van mijn leven (althans voor een proefperiode van een maand :-)) glutenvrij, zuivelvrij, suikervrij en E-nummervrij. Er ging een wereld voor mij open! Want wat waten er veel boeken, blogs en websites over dit onderwerp! Maar wat week alles dat ik las af van mijn bestaande ideeën over gezond eten! Eerlijk gezegd dacht ik nooit zo na over eten, omdat daar nooit echt reden toe was (althans - ik wist niet beter). Brood als basis - lekker, makkelijk en heel gezond! Toch? Hoezo alles vers - uit een potje is veel sneller! Toch? Ontbijtkoek, sultana’s, evergreen - heel verantwoorde tussendoortjes! Toch? Blue band op je brood - goed voor de hersentjes van onze kinderen! Toch? En zo kan ik nog wel even doorgaan…. Nadat ik van deze cultuurshock was bekomen en ik meer en meer effect bemerkte op mijn eigen welbevinden, werd mijn interesse in voeding aangewakkerd en zocht ik meer verdieping, eager to know. Ik pretendeer geen deskundige te zijn op het gebied van voeding en leefstijl; ervaringsdeskundige kan ik mij inmiddels met recht wel noemen :-). Zoek je achtergrondinformatie over het effect van voeding op je gezondheid, kijk dan bij de verzameling links. Verwacht van mij geen spannende recepten; die zijn in overvloed aanwezig op het web. Af en toe zal ik een receptje plaatsen; dat zijn dan de niet zo spannende maar wel makkelijk-en-snel-klaar-maaltijden voor als je een keer niet zoveel tijd of zin hebt om te koken. Zoals ik meestal ;-).